Om een indicatie te krijgen hoe tolerant en vrij een samenleving, partij of geloofsgemeenschap is, hoef je maar naar twee dingen te kijken: zelfkritiek en humor. Waar het voor Nederlandse politici bijvoorbeeld al sinds Wim Kan volstrekt vanzelfsprekend is om afgedroogd te worden in conferences, en sommigen zelfs beledigd zijn als ze niet genoemd worden, zit iemand als Erdogan actief achter Duitse satirici en Nederlandse cartoonisten aan. Totaal gebrek aan zelfspot en relativerend vermogen, die man.
Op links zat het naar mijn ervaring altijd wel goed met satire en zelfspot. Maar geleidelijk aan zijn er steeds meer onderwerpen bij gekomen die ‘gevoelig’ liggen. Soms lijkt het belangrijker om vooral niemand te kwetsen dan om een punt te maken. En lijken de woorden die gebruikt worden om een boodschap over te brengen, wel zwaarder te wegen dan de boodschap zelf. Iemand beledigen – being offensive – is de nieuwe doodzonde.
In een sketch uit ABC’s Tonightly With Tom Ballard verzucht comedian Jazz Twemlow dan ook hartgrondig: ‘We’re all so bleeding woke all the time that we find something new to be offended about every few seconds.’ In krap 7 minuten drukt Twemlow vervolgens de vinger op flink wat zere linkse plekken. Hoe komt het dat enkele alt-right figuren een rock and roll-achtige anti-establishment status konden verwerven? Brexit (‘What the fuck happened there?’), Trump? Wáár heeft links dit allemaal zelf laten liggen?
En dan moet de zuurste appel nog komen: zelfkritiek, of het onvermogen daartoe. ‘Don’t try and point out that identity fueled online call-out culture is a worse idea than scrotum flavoured chewing gum. If you criticize the left, apparently that means you stand against everything they stand for.’ Dit alles wordt met een serieuze knipoog geduid door filosoof Tim Dean als de neiging van veel mensen op links om kritiek op de methodes te verwarren met kritiek op de doelen.
Is alles dan reddeloos verloren? Niet zolang er nog dit soort satire gemaakt wordt. Trigger warning: dit filmpje bevat een yogaënde Nazi.
Tell ‘em, Jazz!
http://www.youtube.com/watch?v=0lcYP_zOOXg
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
