We moeten af van die koloniale mindset dat we moeten communiceren met mensen van een bepaalde stam, via de hoofden van de gemeenschap. We hebben het over burgers.
Gistermiddag vond er in de Tweede Kamer een rondetafelgesprek plaats over de initiatiefnota van Bente Becker (VVD) In Nederland beslis je over je eigen leven in de Commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Eddy Terstall deed namens Vrij Links een bijdrage ten behoeve van de ‘vrijheid van geweten, levenspad en liefdespad’ die niet voor iedereen vanzelfsprekend is.
De initiatiefnota is “bedoeld om onderdrukking in naam van cultuur en religie in Nederland tegen te gaan” en maakt zich hard voor het recht op zelfbeschikking en voor diegenen in gelovige orthodoxe omgevingen voor wie vrijheid niet de norm is. Tijdens de zitting, die ging over uitingen van eergerelateerd geweld – zoals bedreiging, achterlating, verstoting, huwelijksdwang en huwelijksgevangenschap, het afpakken van kinderen, vrouwenbesnijdenis en verplicht moeten ‘genezen’ van homoseksualiteit – werden onder andere journalist Halima Salat Wahinya en Shirin Musa van stichting Femmes for Freedom gehoord.
De voorgestelde actiepunten richten zich op het steunen van slachtoffers, het veranderen van de houding binnen gemeenschappen en het aanpakken van intolerantie. De nota stelt dat het van belang is dat ook links zich uitspreekt wanneer vrijheid in orthodoxe gemeenschappen in het geding is, en prijst Vrij Links als een beweging die ‘opkomt voor de vrijheid van het individu, ook die van de moslims, tegen het patriarchaat van de conservatieve islam en de betutteling door regressief links aan de ene kant en de stemmingmakerij van populistisch rechts aan de andere’ (p. 8). Het blijven bevechten van een vrije samenleving en het bestrijden van onderdrukking, ook in Nederland, is een uitgangspunt waarin links en rechts zich zouden moeten verenigen.
Terstall stelde kritische kanttekeningen bij communicatie met ‘sleutelfiguren’ en benadrukte het belang van individuele vrijheid, individuele rechten, emancipatie en verheffing:
‘We moeten af van die koloniale mindset dat we moeten communiceren met mensen van een bepaalde stam, via de hoofden van de gemeenschap. We hebben het over burgers. We zijn een veelkleurig land. Het is belangrijk dat iedereen als burger in een directe verhouding tot de overheid staat en niet met allerlei tussenfiguren.’
In dit kader pleitte Terstall voor een filosofische omslag in het denken over deze thematiek.
‘In dit tijdsgewricht, in het stadium waarin migratie en dit land met elkaar vervlochten zijn, moeten we nu echt denken: we zijn één community, daar moeten dezelfde kansen beschikbaar zijn voor iedereen. Als je daar toch een filter in gaat zetten van ‘ja maar ‘ze’ zijn er nog niet aan toe’ of ‘je moet uitkijken, wánt dat is misschien kwetsend voor’, het patriarchiaat? Dan kom je al heel snel in de buurt van een onbedoelde vorm van racisme.’
Zoals geschreven in het Vrij Links manifest, ‘Vrij Links neemt afstand van de suggestie dat niet-westerse Nederlanders in bescherming moeten worden genomen tegen het vrije debat, omdat ze nog niet klaar zouden zijn voor uitingen van de moderniteit. Wij beschouwen deze zienswijze, die door de Britten ‘the racism of lower expectations’ wordt genoemd, als een miskenning van de individualiteit van Nederlanders met een niet-Westerse achtergrond.’
Kijk het rondetafelgesprek, met de bijdragen van Shirin Musa en Eddy Terstall in blok III vanaf 16:30, terug via deze link.