Met grote menigtes doe je mij geen plezier. Meelopen in een demonstratie deed ik nog nooit. Ik kom uit het jaar 1980, net te jong om te hebben meegelopen met de demonstraties tegen de kruisraketten in de jaren tachtig. En net weer te oud voor het Maagdenhuis 2.0, de studentenprotesten van 2015 – als ik al activistisch genoeg was geweest om mee te lopen. Mijn weg is die van de politiek, ik werkte jaren op het Binnenhof. Ik weet dus uit de praktijk dat dat nu eenmaal een zaak is van kleine stappen en compromissen, en verdedig dat ook altijd op verjaardagen.
Toch ga ik op 10 maart naar de Dam voor de Klimaatmars. Omdat het tijd is.
Als ze in de jaren tachtig demonstreerden tegen de kruisraketten, dan is het nu zeker aan onze generatie om de politiek wakker te schudden, om leiderschap te eisen in deze klimaatcrisis. De scholieren gaan ons in België, Zweden en vandaag in eigen land al voor. Het is tijd dat wij volwassenen het overnemen, dan hoeven zij niet meer te spijbelen.
Moeten we het nog hebben over de urgentie? Over de ecologische ramp die zich aan het voltrekken is, waar mensen in Afrika of het Midden-Oosten nu al de gevolgen van ondervinden? Een ramp die de wereld van onze kinderen en kleinkinderen ingrijpend zal veranderen: meer extreme weersomstandigheden, natuurrampen, klimaatvluchtelingen en oorlogen. Minder biodiversiteit, natuur en leven. Minder aarde dus. Als we niet heel snel actie ondernemen gaat het heel erg mis, daar is 97 procent van de wetenschappers het over eens.
Je zorgen maken over het klimaat is al lang niet meer alleen iets voor mensen die op partijen stemmen met Groen of Dieren in de naam. Je hoeft ook niet per se perfect groen te leven om te mogen vinden dat we er wat aan moeten doen.
In de onlinewereld zie je die tegenstelling wel vaak terugkomen. De klimaatontkenners aan de ene kant tegen de klimaatdrammers aan de andere. En dan moet je als drammer ook wel helemaal groen en verantwoord zijn, anders ben je hypocriet. Een makkelijke polarisatie, zwart-wit, helemaal van deze tijd. Tijdverspilling ook vooral, daar is deze crisis veel te urgent voor.
Maar dan moet die stillere doch bezorgde massa nu wel in actie gaan komen. Bij mezelf heb ik iets zien veranderen de laatste jaren. Ik ben steeds bewuster gaan consumeren. Bijvoorbeeld met de keuze voor een bank of energieleverancier, voor wasbare luiers voor mijn dochter in plaats van wegwerp (werkt prima trouwens) of het niet meer eten van vlees (gaat ook vrij makkelijk). Het scheiden van afval gaat ook steeds beter. Maar ik ben er zeker nog niet. Een plek in de Groene Hemel heb ik nog lang niet verdiend: mijn auto is hybride, niet elektrisch, en mijn huis heeft bijvoorbeeld geen al te best energielabel.
Maar ik merk dat ik ongeduldig word. Ook in ons land verspilt de politiek kostbare tijd. Het mondiale klimaatakkoord van Parijs was in 2015 een lichtpunt. De oplossingen liggen inmiddels ook op tafel, het gaat nu om de uitvoering. Als consument hebben we een eigen verantwoordelijkheid, maar overheden, politiek en grote bedrijven kunnen de grootste slagen maken. Moeten nu opstaan en de weg wijzen. Het gaat er nu om hoe we het gaan betalen, hoe we de lasten gaan verdelen.
Het cynische spel dat rechtse partijen in onze regering spelen is daarom onverantwoordelijk. Zeggen dat je je zorgen maakt om de kosten voor de ‘gewone man’, maar die gemiddelde Nederlander vervolgens niet vertellen dat die kosten hoger worden omdat je zelf de grote vervuilers niet hun eerlijke deel wilt laten betalen.
En daarmee staat de klimaatcrisis voor een dieperliggende crisis in het systeem waar wij als generatie mee zijn opgegroeid en dat ons ook zoveel zekerheid en voorspoed bracht. Dat inmiddels steeds neoliberalere systeem loopt vast. We groeiden op met het idee dat het ons de oplossing voor alles zou bieden. Maar dat is niet zo. Sterker nog, het wrange is dat de enorme materiële en technologische voorspoed die het ook opleverde, mede leidde tot de huidige crisis. We kunnen niet doorgaan op de manier zoals we gewend zijn. Misschien zien de stakende scholieren dat al veel scherper.
Het is tijd dat ook de grote bedrijven, machtige spelers in de wereld van nu, dat inzien en echt publiekelijk leiderschap tonen. Al is het maar in hun eigen belang. Feike Sijbesma van DSM is nu zo’n beetje de enige positieve uitzondering, een verademing, die een CO2-heffing voor zijn bedrijf een heel logische, normale maatregel vindt.
Maar zoals altijd heeft de politiek uiteindelijk het mandaat om onze samenleving richting te geven. De timing van de Klimaatmars, zondag 10 maart, is daarom fantastisch. Want op 13 maart, drie dagen later, komen de planbureaus met een doorrekening van alle kosten van het klimaatakkoord.
Dan moeten de coalitiepartijen met de billen bloot. Geen excuses meer, geen spelletjes via de media: ga je leiderschap tonen of niet. Een week later zijn de verkiezingen voor de Provinciale Staten.
We hebben nog een maand om zoveel mogelijk mensen te mobiliseren voor de Eerlijke Klimaatmars op 10 maart. Om het kabinet te laten zien dat het ons menens is. Ik ben erbij.
Foto via Pixabay
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
