Het waren gure politieke dagen voor iedereen die de mensenrechten in Nederland een warm hart toedraagt. In Den Haag hakte de PVV met haar gebruikelijke kabaal hard in op het recht van asielzoekers op juridische bijstand. En in Straatsburg liet D66 de mensenrechten uit haar handen vallen. In doodse stilte.
Door te zwijgen, door zich te onthouden van stemming over de vraag of de sharia verenigbaar is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), in een vergadering van de Raad van Europa op initiatief van Pieter Omtzigt.
Een bijl in Den Haag en een stille knager in Straatsburg – maar beiden een gevaar voor de wortels van de rechtsstaat.
De PVV protesteerde in Den Haag bij monde van Gidi Markuszower luidkeels tegen de rechten van asielzoekers. Bezuinigen op de sociale advocatuur vindt de PVV niet nodig: ‘We kunnen dat bekostigen door die onnodige gesubsidieerde rechtsbijstand die asieladvocaten ontvangen – dat geld kan gewoon naar de rechtsbijstand op andere gebieden, waar de gewone Nederlander wat aan heeft’. Ook het ‘doorprocederen’ van veroordeelde gewelds- of zedenmisdrijvenplegers moet van de PVV maar eens afgelopen zijn. De ‘gewone Nederlanders’ zoals de twee onschuldige mannen die jarenlang ten onrechte veroordeeld vast zaten voor de Puttense moordzaak, hoeven blijkbaar ook niet op de PVV te rekenen.
In één klap gaan daar de rechten van zowel asielzoekers als gedocumenteerde burgers op juridische hulp het raam uit. Wat is de rechtsstaat nog waard bij PVV? Weinig tot niets, lijkt het hier.
In Straatsburg, slechts een dag eerder, besloot de ALDE-fractie te zwijgen, toen het over grondrechten ging. ALDE, nu vertegenwoordigd door Petra Stienen van het progressief-liberale D66, dat zich erop beroept de partij van de zelfbeschikking te zijn? Die fractie bleef stil en onthield zich van stemming over de verenigbaarheid van de sharia met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).
Daarmee koos de fractie de meest laffe uitweg waar het gaat om het verdedigen van vrijheid en gelijkwaardigheid. Een volmondig ‘nee, het is onverenigbaar’ of desnoods een goed onderbouwd ‘ja’ – we kregen het geen van beide. Waar D66 op andere gebieden altijd een sterk geluid laat horen als het gaat om zelfbeschikking, gelijkwaardigheid en emancipatie, zweeg de partij nu in alle toonaarden.
Waar de PVV actief rechten wil ontnemen aan bepaalde groepen mensen of bij bepaalde delicten, doet D66/ALDE het subtieler door geen stelling te nemen over een vraag die in de kern heel simpel is: Gelden de rechten en vrijheden die we met elkaar hebben afgesproken voor iedereen – of mogen die rechten en vrijheden uit naam van een religie of levensovertuiging voor sommige mensen ingeperkt worden? Staan we echt pal voor het EVRM of binden we in zodra het ‘gevoelig ligt’?
Dat juist een afgevaardigde van D66 zich met ALDE niet wil uitspreken tegen de sharia – dat juist de liberalen zich op dit punt niet hard maken voor juridische gelijkheid voor iedereen – is stuitend. Het is nog stuitender omdat de vrouwen om wie het gaat, zelf uitdrukkelijk hoopten dat ALDE zich zou uitspreken tegen de sharia vanuit het oogpunt van mensenrechten. Het was hen zelfs eerder door ALDE belóófd.
En het is ondenkbaar, absoluut ondenkbaar, dat het progressief-liberale D66 datzelfde stilzwijgen zou hebben betracht als het om oudtestamentische geloofsvoorschriften van gereformeerde huize zou zijn gegaan.
In een halfzachte (niet-)stemverklaring gaf Petra Stienen aan waarom de fractie niet voor wilde stemmen. Parafraserend (hele stemverklaring op film hier, en een samenvatting op papier hier): Natuurlijk, we moeten goed begrijpen dat ook voor de ALDE-fractie als een paal boven water staat dat religieuze en culturele regels nóoit boven wet en mensenrechten mogen gaan. Máar. Met deze stemming suggereer je dat er een trend is tot sharia invoeren in Europa. En dat is heus niet zo. Er zijn zo veel verschillen tussen moslimgemeenschappen. En er ook heel veel gelovige moslims zijn die zich wel aan de wet houden.
Dat laatste is waar, maar het is bij deze stemming totaal niet van belang. De stemming gaat namelijk sec over de sharia, niet over alle gewone mensen van welk (on)geloof dan ook, die zich gewoon aan de wet houden.
Dan daarbij: zou het denkbaar kunnen zijn dat juist de gelovige moslims die zich aan de wet van het land houden – dat die het meeste te vrezen hebben van religieuze fanaten die de sharia een ‘plekje’ in hun gemeenschap willen geven? Veel meer dan autochtone, liberale, (ex-)christelijke mensen ervan te vrezen hebben?
En sinds wanneer moeten mensenrechtenschendingen een trend worden, voor je ze gaat afkeuren? Zijn sharia-rechtbanken pas naar als ze ook buiten de UK opkomen? Hebben we nog zoiets als principes?
Het is bullshit. Er is geen enkele situatie waarin het legitiem is basale rechten voor juridische gelijkheid en rechtspraak in te ruilen voor een religieuze rechtspraak, laat staan eentje waarin de positie van de vrouw zo ongelijkwaardig is als die in de sharia (in welke ‘variant’ dan ook). Er is geen enkele situatie waarin het verdedigbaar is om religies of ideologieën ruimte te geven buiten de lijnen van het EVRM te kleuren.
Er zijn veel motorrijders die gewoon gezellig rondtoeren in het weekend, maar dat is geen reden om te zwijgen over die paar agressieve motorbendes of hun illegale praktijken niet aan te pakken. En áls je in gesprek gaat, dan doe je dat met die vele gewone, goedwillende motorrijders, maar niet met de chapters van Satudarah en No Surrender.
We moeten altijd alert blijven daar waar mensenrechten geschonden worden, maar we willen niet stemmen voor deze motie, vervolgde Stienen. Want we moeten vooral over mensenrechten, openheid, en tolerantie in gesprek blijven met al die moslimgemeenschappen in de EU.
Nee, nee, nee. Niet weer praten met ‘de’ gemeenschappen. Het is namelijk een van de grootste faalprestaties van de overheid in de afgelopen decennia, dat zij altijd ‘in gesprek ging met ‘de’ gemeenschappen – en daarbij de mensen binnen die gemeenschap vergat, miskende en ijzig in de kou liet staan.
Zoals Ali Sayin het zei: ‘Er is een stille meerderheid die zich niet kan vinden in deze misstanden. Moslims die zich inspannen voor de Nederlandse maatschappij; die een goede baan hebben; die een goede opleiding hebben genoten. Maar die ook gelovig zijn. Zij staan tegenover een luide minderheid die het debat heeft gekaapt. Moslimorganisaties met islamistische banden krijgen een plek aan de overlegtafel. Een VVD-partijcoryfee pleit ervoor om salafisten in bescherming te nemen. Hoe leg je dit uit aan een liberale moslim, die juist last heeft van deze figuren bij het uitoefenen van zijn of haar geloof?’
Zoals een van de twaalf ex-moslims in het indrukwekkende boek Nieuwe Vrijdenkers het zegt: ‘Arabisch leren gebeurde onder reguliere schooltijd, nota bene, op de basisschool! Ik neem dat de Nederlandse overheid nog steeds kwalijk. Niemand had zich bedacht dat het Arabisch voor de meeste Marokkanen die uit het Rifgebergte kwamen helemaal niet hun eerste taal was. Maar een paar blanke Hollanders in de polder leken dat helemaal niet te weten, en gingen blind mee in de lobby van Arabische landen om zogenaamde moslimkinderen die vreemde taal te leren, alleen maar omdat het de taal van de Koran is.’
Zoals Shirin Musa het formuleerde: ‘Door alleen te spreken met ‘de’ vertegenwoordigers luistert de overheid op geen énkele manier naar de stemmen van de vrouwen, LHBTI’-ers, niet-gelovigen of andere minderheden binnen de minderheidsgroepen. De overheid versterkt alleen de stem van de moskee.’
Als Johan Derksen iets onverdraagzaams zegt over homo’s, dan is D66 terecht snel met een veroordeling. Wordt er een naargeestig prozastuk als de Nashville Verklaring gepubliceerd, dan doet D66 opnieuw, terecht, datzelfde. Stemmen over de sharia? Stilte, doodse stilte.
Het klinkt misschien heel gek, D66, maar hoe het werkt voor voetbalcommentatoren en gereformeerde mannenbroeders, zo werkt het met moslims dus ook. Laat iedereen lekker in vrijheid van zijn (on)geloof genieten, maar spreek je uit tegen diegenen die het EVRM met voeten treden, en ga niet in gesprek met de conservatieve clubjes die staan te popelen om de sharia aan een grote groep moslims op te leggen.
Die grote groep Europese moslims waar jij over spreekt, die hun geloof belijden en tegelijkertijd mensenrechten respecteren? Die zijn bij jouw duidelijke stellingname misschien nog wel het meest gebaat.
Van de PVV wisten we al waar ze staan – niet aan de kant van de mensenrechten voor iedereen (m/v) in de EU.
Maar jullie, D66 en ALDE, zeg het maar. Wat is de rechtsstaat bij jullie nog waard? Kunnen vrouwen in huwelijkse gevangenschap op jullie rekenen? Is er eerlijke, gelijke rechtspraak er voor iedereen of moeten de moslims waar jullie voor op beweren te komen zich zorgen gaan maken? Of geven jullie net als bij de motie over genitale verminking, onlangs, op het allerlaatste moment weer niet thuis?
Foto via Pixabay
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
