De EU wil in jouw appjes laten gluren. Ze zeggen dat dit nodig is tegen kindermisbruik en grooming. Maar het sloopt versleuteling en gaat in tegen het briefgeheim, vastgelegd in artikel 13 van de Grondwet. Een oproep aan het kabinet: voer veel actiever oppositie tegen dit voorstel! En overtuig andere landen dat dit belabberde idee van de EU gewoon helemaal van tafel moet.
Waarom dit voorstel zo gevaarlijk is
De EU wil platforms als WhatsApp en Signal dwingen jouw appjes te scannen op kinderporno en grooming. Ook bestanden in Dropbox of Google Drive zijn ook niet veilig. Dat betekent dat jouw berichten, hoe onschuldig ook, kunnen worden gescand en beoordeeld. Met kunstmatige intelligentie is dat een fluitje van een cent, al maakt die natuurlijk best vaak fouten.
Bovendien maakt dit het onmogelijk om berichten onleesbaar te maken voor anderen. Ze doen alsof je versleuteling alleen vrijwillig opgeeft, maar dat is onzin. Weigeren betekent dat je geen berichten meer kunt sturen. Het is alsof de overheid je verbiedt om enveloppen dicht te plakken en dan huichelt dat het jouw eigen keus is.
Artikel 13 van de Grondwet zegt dat niemand in jouw brieven mag kijken zonder toestemming van een rechter. Dat geldt ook voor digitale berichten. Dit EU-plan druist daar dus tegenin en laat platforms het vuile werk doen. Deze truc heeft de EU al eerder uitgehaald met het Digital Services Plan, dat platforms als X en Facebook dwingt berichten te verwijderen die tegen EU-regels zijn. Deze indirecte censuur lijkt oppervlakkig gezien minder erg, maar dwingt platforms juist strenger te zijn. Platforms die geen risico willen lopen zullen immers een veiligheidsmarge moeten hanteren. En tegen deze geprivatiseerde censuur hebben jouw bezwaren juridisch minder kans.
Ook het doorbreken van het briefgeheim nodigt uit tot een glijdende schaal. Kinderporno bestrijden wil iedereen, maar er zijn meer zaken die de EU zou kunnen of willen aanpakken. Neem Russische desinformatie, een bedreiging voor Europa’s veiligheid. Maar commissievoorzitter Von der Leyen noemde kritiek op haar geheime Pfizer-deals al Russische desinformatie, terwijl een rechter oordeelde dat haar appjes openbaar moesten zijn. Zo wordt dit instrument een mogelijke manier om kritiek op de EU te smoren.
Waar staan we nu?
In mei 2022 deed de Europese Commissie haar oorspronkelijk voorstel. De EU-molens draaien langzaam, maar onverbiddelijk. In 2023 gaf het Europees Parlement groen licht voor onderhandelingen, maar zei nee tegen bulkscannen. Denemarken, nu voorzitter, probeerde in juli 2025 een compromis te regelen, zoals de EU vaak doet. Nederland, Oostenrijk, Polen en sinds 26 augustus Tsjechië zijn tegen in de EU-Raad. Duitsland twijfelt nog. Voor een blokkerende minderheid moeten vier landen met minstens 35% van de EU-bevolking tegen zijn. Deze vier hebben maar 16% samen. Ze hebben nog een groot land als Duitsland nodig. Als Duitsland meedoet, is het nét genoeg voor een blokkerende minderheid. De stemming komt op 14 oktober 2025.
Kabinet, stop Chat Control! Louter tegenstemmen is niet genoeg, daarvoor is deze kwestie te principieel. Spreek je nog veel nadrukkelijker uit en maak duidelijk dat Nederland nooit kan instemmen met een voorstel dat in strijd is met onze wet- en regelgeving, laat staan de Grondwet. Zelfs een slap compromis is dan onacceptabel. Het hele plan voor Chat Control moet van tafel. Dus: voer actief campagne om meer landen te overtuigen dat dit voorstel onzalig is. Blijf niet met de handen in de zakken toekijken terwijl de principes van onze rechtsstaat bij het grofvuil worden gezet.
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
