Begin dit jaar opende de Britse hulporganisatie Counterweight haar virtuele deuren. Counterweight biedt ondersteuning aan mensen die op hun werk of opleiding geconfronteerd worden met autoritair optreden en censuur, vooral wanneer dit voortkomt uit de ideologie die ook wel ‘Critical Social Justice’ (CSJ) genoemd wordt. Vrij Links is een van de partnerorganisaties van Counterweight. Zowel Vrij Links als Counterweight fungeren als hub voor progressieve en vrijzinnige individuen.

De laatste jaren worden er steeds vaker nieuwe beleids- en opleidingsprogramma’s geïntroduceerd op werkplekken, universiteiten en scholen. Met als doel om vooroordelen en discriminatie te adresseren op basis van karakteristieken zoals ras, sekse, seksualiteit, genderidentiteit, invaliditeit en lichaamsomvang. Voorbeelden hiervan zijn de inzet van de verplichte ‘implicit bias test’, het percentueel toevoegen van ‘mensen van kleur’ aan curricula en het instellen van willekeurige quota. Counterweight krijgt meldingen binnen van mensen die door dergelijke tendensen in de knel komen, zoals deze voorbeelden uit de Counterweight-nieuwsbrief:

“Mijn werkgever wil dat alle witte werknemers hun witte privilege uitspreken tegenover hun zwarte collega’s en aangeven hoe ze hier in het vervolg mee omgaan. Maar ik wil helemaal niet dat witte collega’s me gaan mailen over hoe geprivilegieerd ze denken te zijn ten aanzien van mij. Ik vind het vernederend om dit als professional te ondergaan en het belemmert me om mijn werk goed te doen”

“Op de school van mijn zoon wordt onderwezen dat witte superioriteit en racisme tegen zwarte mensen overal bestaat. Nu is hij verdrietig en in de war, omdat zijn moeder wit is en zijn vader zwart. Wij hebben hem altijd geleerd dat het niet uitmaakt welke kleur iemand heeft, maar nu denkt hij dat dat wel zo is en weet hij niet of hij goed of slecht is vanwege zijn gemengde afkomst. Hij is nog maar acht.”

Tegen schadelijke dogma’s

Counterweight is een liberaal-humanistische organisatie, opgericht door de Britse auteur Helen Pluckrose, bekend van Areo Magazine, het boek Cynical Theories en van de ‘Grievance Studies Affair’, een reeks hoax-artikelen die ten doel had de ideologische problemen in de geesteswetenschappen aan te tonen. Mensen die problemen ondervinden van social justice-activisme, zoals censuur of dwang, kunnen zich melden en ontvangen vanuit het netwerk van Counterweight informatie, juridisch of theoretisch advies, een mentor of contact met een passende formele of informele groepering. Na lancering is de organisatie overladen met hulpvragen.

Counterweight refereert aan Critical Social Justice (CSJ) als een specifieke theoretische benadering om vooroordelen en discriminatie te adresseren op basis van karakteristieken zoals ras, sekse, seksualiteit, genderidentiteit, invaliditeit en lichaamsomvang. In gelijkenis met “woke” benaderingen is het doel om bewust te worden van onderdrukkende machtssystemen, zoals witte suprematie, patriarchaat, kolonialisme of heteronormativiteit, en deze via activisme te verwerpen.

Velen die eveneens de noodzaak van het bestrijden van racisme en discriminatie én het bevorderen van diversiteit onderschrijven, constateren dat CSJ en bijbehorende initiatieven vaak uitgaan van een dogmatisch kader. Dit kader werkt ongelijkheid en discriminatie juist in de hand en (de gelijke behandeling van) het individu delft het onderspit. Counterweight verwerpt ideologieën die de individuele zelfbeschikking proberen te beperken of de rijke pluriformiteit van het menselijk denken ontkennen door homogene groepscategorieën op te leggen, of door te stellen dat kennis en waarden bepaald worden door iemands identiteit.

Counterweight verzet zich concreet tegen racisme, seksisme, homofobie en andere vooroordelen die de universele menselijke waardigheid en gelijkheid schenden. Ze is voorstander van rigoureuze, empirische en rationele methoden om de nog bestaande onrechtvaardigheden in onze samenlevingen aan te pakken. ‘Dit betekent dat mensen alle mogelijke oorzaken van sociale ongelijkheid moeten kunnen onderzoeken – ook wanneer die in strijd zijn met de sociaal constructivistische opvattingen van Critical Social Justice – zonder angst om te worden gecensureerd of gecanceld.’

Counterweight: kennis en toolbox tegen (zelf)censuur

Wanneer mensen zich tegen deze CSJ-initiatieven of achterliggende nieuwe dogma’s uitspreken, of op andere wijze hun (gewetens)bezwaren delen, worden ze soms formeel gecensureerd, bestraft of ontslagen. Veel meer mensen plegen zelfcensuur uit angst voor dergelijke gevolgen.

Individuele werknemers kunnen zich volgens Counterweight het meest effectief verzetten tegen autoritaire oplegging van CSJ wanneer zij CSJ begrijpen en hun principiële bezwaren met overtuiging verwoorden. Counterweight helpt mensen daarom ook de theoretische basis van de ideologie van CSJ te begrijpen en biedt een platform waar vrijdenkende mensen uit het hele politieke spectrum kunnen netwerken en met elkaar in gesprek kunnen gaan. Naast directe hulpverlening op maat, doet Counterweight dit onder andere door een ‘Counterweight toolbox’ aan te bieden met artikelen, video’s, podcasts en voorbeeldbrieven gestoeld op liberale waarden. Zie bijvoorbeeld de video “What’s wrong with Unconscious Bias Training?” of “The difference between inequality and unequal outcomes

Partnerschap Vrij Links en Counterweight

Door individuele cases, beleid en trainingsprogramma’s te volgen ontwikkelt Counterweight een beeld van wat, waar precies gebeurt. Als partner van Counterweight neemt Vrij Links een adviserende rol in en wisselen we content en kennis uit. Inhoudelijk verrijken we met elkaar de kennis van de problematiek die voortvloeit uit de CSJ. Daarnaast zal Vrij Links publiceren over de hier omschreven thematiek en verwijzen we individuele hulpvragen door naar de ‘case workers’ in het netwerk van Counterweight.

Vrij Links roept in navolging van Counterweight experts, adviseurs en juristen op die zich vrijwillig willen inspannen of iets kunnen betekenen voor de getroffenen die Counterweight begeleidt. Voor meer informatie en/of aanmelding als expert: neem contact op via ons contactformulier.

Vrij Links lijn

Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.