Politiek Nederland was deze week in de ban van het gedwongen vertrek van Kamerlid Zihni Özdil. Op een allesbehalve beschaafde manier is hij uit de GroenLinks-fractie gezet. Een interview met hem in Trouw leek de aanleiding: hij sprak zich fel uit tegen het leenstelsel, waar zijn partij eerder voor had gestemd. De zeer strakke lijntjes van partijleider Klaver brachten Özdil ten val.
Je kunt jezelf sterk afvragen of een Kamerlidmaatschap-royement terecht is, en of het niet bijzonder overdreven is. Was dit niet simpelweg een manier om een vervelend fractielid te kunnen lozen? Gezien het verleden van het weggestuurde Kamerlid is dit geen vreemde aanname. Özdil is een eigengereide denker, hetgeen sterk nodig is in elke politieke partij. Een eerder vermeend incident maakte hem niet populair bij een aantal GroenLinks-aanhangers: hij maakte een selfie met politiek denker Sid Lukassen, die als (zeer) rechts wordt beschouwd.
En precies deze heisa is exemplarisch voor de cultuur binnen GroenLinks en haar jongerenvereniging, DWARS. Bij de talkshow M van Margriet van der Linden was ik uitgenodigd om hier als oud-bestuurder van die vereniging over mee te praten. GroenLinks-vertegenwoordigers hadden bedankt voor de talkshow.
Laat ik vooropstellen dat ik een bijzonder aangename tijd bij GroenLinks heb gehad. Tot op de dag van vandaag heb ik veel vrienden, kennis en positieve ervaringen aan het lidmaatschap overgehouden. Alles was goed en wel, totdat ik me na mijn landelijk bestuursjaar uitsprak over thema’s die klaarblijkelijk zeer gevoelig liggen binnen de partij.
Kijken we niet weg voor problemen in minderheidsgroepen? Is het niet raar dat wanneer een joodse jongen en een moslima innig verstrengeld geportretteerd worden, dit als ‘rechts’ wordt gezien? En, is het niet merkwaardig als het Mercatorplein na een voetbalwedstrijd van Marokko afgeladen is met rellende supporters die claimen zich meer Marokkaan dan Nederlander te voelen?
Normale vragen, mijns inziens. Dat bleek wel anders. Eén-op-één werden deze vragen gekwalificeerd als een ‘gevaarlijke mening’ of ‘het in de kaart spelen van rechts.’ Op het internet ging het er nog onbehouwener aan toe. Termen als ‘fascist’ en ‘racist’ passeerden meermaals de revue. De dialoog was ver te zoeken. Bij onderwerpen als deze is het simpelweg niet mogelijk om in discussie te gaan, zo blijkt.
Juist binnen een vrijzinnige politieke partij is het van groot belang dat de heilige huisjes in twijfel kunnen worden getrokken. Door discussie is er plaats voor groei. Wanneer er star wordt vastgehouden aan taboes, vervalt een politieke partij in dogmatisch denken. Dat is allesbehalve wenselijk in een snel veranderende samenleving.
Toen ik over Özdil en zijn gedwongen vertrek hoorde, moest ik direct hieraan denken. Het bevestigt het klimaat dat ik eerder heb ervaren en de reden waarom ik mijn lidmaatschap vorige week heb opgezegd. GroenLinks en Klaver hebben het geregeld over verbinding, maar die verbinding is ver te zoeken. Op de foto gaan met een rechts figuur is fout, evenals ideeën aankaarten die overeenkomsten zouden hebben met die van rechtsgezinde partijen. Het zou niet uit moeten maken waar een idee vandaan komt, zolang het maar bijdraagt aan een betere samenleving. GroenLinks deelt deze mening simpelweg niet. Dit kaartte ik gisteren bij de talkshow M aan.
De reacties waren veelal positief. Ook aan tafel werd er instemmend meegepraat. Tegelijkertijd kreeg ik later op sociale media en ook in persona hier en daar kritiek. Het beeld wat ik schetste was ‘totaal niet herkenbaar’. Dat is geen vreemde reactie, als je erover nadenkt. De crux is dat wanneer je eerdergenoemde vragen niet stelt, er natuurlijk niets aan de hand is. Pas als je jezelf uitspreekt wordt het ongemakkelijk en komt de aap uit de mouw.
Hoe moet het dan wel? Op congressen van de jongerenpartij waar ik regelmatig ben geweest is traditioneel de meest felle discussie die gevoerd wordt of het eten bij de partij vegetarisch of veganistisch moet zijn. Hoewel ik nog steeds diepe sympathie heb voor linkse en groene thema’s, is het duidelijk dat hier niet de discussies worden gevoerd die gevoerd zouden moeten worden. En als dit zo blijft, zal er ook niets veranderen.
Ik zou graag de leden van GroenLinks – en misschien wel van alle politieke partijen in Nederland – willen oproepen om vragen te stellen over thema’s die ongemakkelijk voor de partij zijn of in de taboesfeer zijn gedrukt. Wees niet bang om je uit te spreken. Blijf kritisch nadenken, je eigen mening vormen. Alleen dan kan een politieke partij vooruitgang boeken.
Kijk hier het gesprek bij M, de talkshow van Margriet van der Linden, terug.
Foto: aankondiging M
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
