Wat gebeurt er als een vrouw en een man uit twee volstrekt verschillende bubbels – in onze gepolariseerde wereld met klimaatverandering, corona en George Floyd – in een klein Duits dorpje naast elkaar komen te wonen?

Twee onbevangen mensen: de één een progressief-linkse, stadse, hoopvolle, succesvolle en geëngageerde vrouw; de ander een pessimistische, loyale, harde en liefdevolle man met extreemrechtse sympathieën. Beiden leven in hun eigen echokamer.

Dora ontvlucht de verstikkende veeleisendheid van haar vriendje, maar ook die van haar ‘maatschappij der succesvollen’, verblind door het geslaagde leven waardoor deze maatschappij geen andere dan de eigen moraal toelaat in hun groep. Ze stelt zichzelf veel vragen en krijgt hierdoor steeds meer moeite met haar omgeving. Ze besluit stiekem een huis te kopen in een klein dorpje. Hier wordt ze buurvrouw van Gote, de (zelfbenoemde) ‘dorpsnazi’. Ze is ontsnapt aan de succescarrousel van het stadse leven, maar wat krijgt ze ervoor terug?

Gaandeweg gaat Dora begrijpen waarom hier zoveel mensen wonen die laconiek zijn over de coronaregels en vijandig staan tegenover de overheid.

De overheid neemt alles van hen af zoals de huisarts, de buurtwinkels en scholen en eist tegelijkertijd van alles van ze. Ze leert de wereld van het dorp kennen wat heel mooi besdchreven wordt tijdens de veel gevoerde gesprekken. Ze maakt kennis met nabuurschap, zowel gevraagd als ongevraagd, alsmede met de soms zo duidelijke desolaatheid van het dorp en met de loyaliteit van de bewoners onderling.

In dit dorp, zoals overal, heeft iedereen wel een mening over elkaar, maar hier kennen ze elkaar ook goed. Dit wordt echt duidelijk op het moment dat er een leven op het spel komt te staan. Dan wordt iedereen weer eerst mens en blijven de meningen, voor even, achterwege.

Dit boek beschrijft op een treffende manier hoe je je kunt verliezen als je alleen in je eigen bubbel blijft. Soms zodanig dat je ‘de ander’ niet meer als mens, maar alleen nog als tegenstander of zelfs vijand gaat zien en zo dus volkomen tegenover elkaar komt te staan.

Het raakte mij omdat het verhaal zo mooi laat zien dat dit kan veranderen wanneer je daadwerkelijk met de ander in contact komt. Het is bijna een sprookjesachtige roman, een verhaal over hoe je zou willen dat het altijd gaat, een feelgoodboek met een rauw randje dat iedere lezer een spiegel voorhoudt.

Ook de tweede keer dat ik deze roman las rolden – en ik overdrijf niet – de tranen aan het eind over mijn wangen. Niet alleen vanwege het verhaal zelf, maar zeker ook vanwege de achterliggende boodschap.

Er is hoop wanneer deze verhalen kunnen bestaan.

Onder Buren
Juli Zeh
Vertaling: Annemarie Vlaming
352 pagina’s
€ 24,99 hardcover / €12,99 e-book
Ambo|Anthos uitgevers

Foto Juli Zeh: door Heike Huslage-Koch

Vrij Links lijn

Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.