Je kunt vandaag de krant niet openslaan of de tv aanzetten of er is wel ergens nieuws over protesten die op dit moment overal ter wereld plaatsvinden – in Hongkong, Catalonië, Bolivia, Chili, Colombia, Libanon en Irak, onder andere. Een golf van protesten, met uiteenlopende oorzaken, overspoelt op dit moment de wereld. En deze golf krijgt terecht veel aandacht. Terecht omdat as we speak overal ter wereld burgers de straat op gaan om hun land beter te maken. 

Wat echter onterecht is, is dat er op dit moment bar weinig oog is voor de protesten in een niet geheel onbelangrijk deel van de wereld: de protesten in Iran. Daar zijn sinds een aantal dagen heftige protesten tegen het Iraanse regime, die  veel te weinig aandacht krijgen in de meeste westerse media. Onterecht, omdat juist ook deze protesten onze nauwgezette aandacht verdienen. Iran is een cruciale speler in de hedendaagse geopolitiek van het Midden-Oosten. En politieke verandering in Iran zal, net als dat in 1979 het geval was, het begin zijn van een nieuw tijdperk in die regio. 

Het besluit van de overheid om de brandstofprijzen te verhogen, was de lont die in het kruitvat terecht kwam. En dat kruitvat was ontstaan door jaren van onderdrukking door het regime, economisch wanbeleid in combinatie met de effecten van buitenlandse sancties, eerdere protesten die bloedig neergeslagen werden, groeiende onvrede over het feit dat Iran overal ter wereld met geld strooit om een invloedrijke politieke en militaire speler in het Midden-Oosten te blijven, en de algehele geïsoleerde positie waar het land zich in bevindt. Iraniërs pikten dit niet meer en besloten de straat op te gaan.

Inmiddels zijn er berichten dat in vrijwel alle grote steden van Iran intense protesten gaande zijn. Tienduizenden mensen zijn de straat op gegaan. Wegen worden geblokkeerd. Winkels en banken zijn in brand gestoken. Het regime slaat, net als in het verleden, met grof geweld terug, en wijt de protesten aan ‘contra-revolutionairen’ en ‘buitenlandse krachten’. Het internet ligt plat in het land. Duizenden mensen zijn gearresteerd, en er is op het moment dat ik dit schrijf, sprake van ruim een dozijn doden. De kans is echter aanwezig dat het dodental vele malen hoger ligt. Opvallend is dat de demonstranten hun woede expliciet op het regime richten, op de Islamitische Republiek die zo gehaat wordt door een aanzienlijk deel van de Iraanse bevolking. 

Het is afwachten wat de huidige protesten in Iran zullen brengen. In het afgelopen decennium zijn er meerdere malen grootschalige protesten in het land geweest, maar deze werden telkens bloedig neergeslagen door het regime. Toch blijven vele Iraniërs zich verzetten tegen deze onderdrukking, en wijken ze niet voor het regime. Iran kent een lange geschiedenis van volksprotesten, en het is niet onwaarschijnlijk dat de Iraanse islamitische revolutie van 1979 ooit ongedaan gemaakt zal worden door een nieuwe revolutie – ditmaal geleid door burgers die een einde willen aan dictatuur, aan religieus fundamentalisme en aan systematisch wanbeleid. 

De impact van degelijke politieke verandering zal groot zijn. Niet in de eerste plaats op het Iraanse volk zelf dat al veel te lang geleden heeft onder dit regime, en onder de internationale sancties die de Iraanse economie erg geschaad hebben. Maar ook de buurlanden zullen de effecten terdege merken. Iran is decennialang een van de voornaamste staten die terrorisme steunt in het Midden-Oosten. Iran was cruciaal bij het overeind houden van het Syrische regime in de bloedige Syrische burgeroorlog. In Libanon en Irak protesteren vandaag de dag inwoners van die landen tegen de veel te grote invloed die Iran in hun landen heeft. Velen in de regio zullen opgelucht adem halen wanneer het Iraanse regime ten val komt en een nieuw tijdperk aan zal breken met aanzienlijke kansen op verbetering van de politieke stabiliteit in de regio. 

Zover is het echter nog niet. Laat ons eerst deze protesten afwachten. En laat ons vooral deze protesten steunen. Iraniërs wagen op dit moment hun leven voor de toekomst van hun land. Het minste wat wij kunnen doen is ervoor zorgen dat hun stemmen niet verloren gaan. Dat hun stemmen gehoord worden. Gehoord in de internationale media, en daar horen de Nederlandse media ook bij. Deze protesten verdienen, net als die in Hongkong, Catalonië, Chili, Libanon, Irak en elders onze volle aandacht,s steun en sympathie. Tijd dat we deze ook expliciet duidelijk gaan maken en de protesten in Iran de aandacht geven die zij verdienen. 

Beeld: Alex

Vrij Links lijn

Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.