‘Vandaag zijn helden mensen die beroemd zijn omdat ze beroemd zijn. Mensen met duizenden volgers op YouTube en Insta. De powervrouwen van Opzij, de topmannen van bancaire instellingen en de overjarige voetbaldeskundigen mogen natuurlijk niet ontbreken; evenmin de knuffelcriminelen in de EBI’, schrijft Chinello Ifebigh vandaag op Vrij Links.
Het zijn de mensen die een stem hebben als een klok. Mensen die gewend zijn dat hun stem gehoord wordt. Altijd, en overal, en vaak zonder tegenspraak.
‘Ik mag toch zeker alles zeggen?’ vraagt de verongelijkte voetbalcommentator, die al decennialang een stem heeft, voor een miljoenenpubliek. En weet je – dat mag je. De wet geeft iedereen precies dezelfde rechten.
Maar #SorryJohan, sta dan ook achter dat principe voor anderen. Andere mensen die jij misschien nooit eerder hebt gehoord, omdat hun stem niet uit de speakers van je tv je woonkamer in schalt. Omdat je andere stemmen soms alleen maar hoort als je ergens, met je eigen mond voor één keertje dicht, luistert naar wat iemand anders alleen maar durft te fluisteren.
Vrijheid van meningsuiting, het vrije woord, het vrije debat, ze zijn voor een samenleving wat zuurstof is voor de mens. Lucht, vrijheid om te ademen, om te leven – voor iedereen. Johan, blijf jij alles zeggen wat je denkt. Maar accepteer dat het tweerichtingsverkeer is geworden. Zuurstof mag je niet hamsteren.
En juist, júíst als je een ‘ridder van het vrije woord’ bent, een voorvechter van de vrijheid van meningsuiting, geef dan dat recht ook aan anderen. Luister naar de niet-gehoorde stemmen, de stemmen van de stilte, en geef ook die verhalen door. Ook bij Vrij Links beschikken we allemaal over een flinke partij eigenzinnige en vaak gepeperd gegeven meningen. Maar wat we ook vol overtuiging proberen te doen: het laten horen van de zachte stemmen.
Maandag vertelde Ruben Gischler, samensteller van de expositie Exodus, over de persoonlijke verhalen van Joods-Nederlandse jongeren die na de gruwelen van de oorlog naar Palestina probeerden te komen en opnieuw in kampen gevangen werden gezet.
Shad Raouf pleitte voor aandacht voor de stemmen van álle moslima’s. De trotse moslima’s die hun hoofddoek uit vrije wil dragen, kunnen niet voor allen spreken: we moeten ook ruimte maken voor de meisjes die er geen willen dragen.
In het multiculturele klaslokaal kunnen verschillende moraalsystemen botsen, schreef Martin Harlaar op woensdag, en ze vormen zich daar ook. Moraal evolueert in de interactie tussen mensen – maar die interactie moet er dan wel zijn. Dat betekent ook dat iedereen de kans moet krijgen daaraan mee te doen.
En in alle ophef, commotie en rumoer op Twitter was er deze week nóg een stem in Nederland te horen. In onze eigen Tweede Kamer sprak Nobelprijswinnaar, arts en mensenrechtenactivist dr. Denis Mukwege. Hij geeft een stem aan tienduizenden verkrachte meisjes en vrouwen, wier stemmen we niet horen.
Of niet willen horen?
Van de 49 Kamerleden die bij de Kamercommissie aanwezig hadden kunnen zijn, kwamen er drie. DRIE. Want: ‘dinsdag is een lastige dag voor dergelijke gesprekken.’ Lastig?
‘Weet je wat lastig is en niet alleen op dinsdag, om elke dag, el-ke fuck-ing dag zeven tot acht vrouwen op je operatietafel te hebben die ernstig verminkt zijn,’ schreef een furieuze Tjeerd Langstraat. ‘Ook nogal lastig op dinsdag, maar ook op woensdag of zondag: continu moeten vrezen voor je leven omdat je in oorlogsgebieden werkt.’
Vandaag schreef Chinello Ifebigh, na de passage waarmee dit stuk opende, deze woorden – over de stilste stemmen, die van de kwetsbaarsten op aarde:
‘Blijkbaar is het herstellen van kapotte vagina’s niet stoer, als het om kapotte lichamen van de armste mensen ter wereld gaat. Kapotte vagina’s, kapotte levens van analfabeten, van ongeschoolde vrouwen. Mensen die economisch geen gewicht in de schaal kunnen leggen. Geschonden lichamen van duizenden stemloze niemanden uit een niemandsland. Wegwerp-mensen. Dat verklaart misschien de schandalige onverschilligheid en het gebrek aan fatsoensnormen van onze Nederlandse volksvertegenwoordigers van de Tweede Kamer, toen dr. Denis Mukwege bij hen op bezoek kwam.’
Vrijheid van meningsuiting is voor machtelozen hét grondrecht om toch nog druk te kunnen uitoefenen of een stem te laten horen. Als je geen geld hebt, geen macht of geen positie, dan is die vrijheid essentieel, zei Femke Lakerveld al eerder.
Laten we luisteren, als de machtelozen spreken.
Zaterdag en zondag zijn meestal mooie dagen om eens rustig wat andere perspectieven te beluisteren. Onze tip voor deze week vind je hier.
Fijn weekend!
Foto: Pixabay
Vrij Links is een meerstemmig platform. Tenzij anders vermeld, spreken auteurs op persoonlijke titel.
